Rijksmuseum

 

Frans Hals, Portret van Catharina Hooft en haar min, 1619-1620, Staatliche Museen zu Berlin, Gemäldegalerie Berlijn

De kennismaking van Museumkijker met Frans Hals dateert van begin jaren zestig van de twintigste eeuw. De Haarlemse opa nam ons mee naar de schuttersstukken van Frans Hals, een ontmoeting die diepe indruk maakte: dat je met verf zoiets ‘levends’ kon scheppen, óngelooflijk. Museumkijker was vele jaren Haarlemmer, de magie van vroeger bleef. Nooit vermoed, maar juist vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw werd Hals niet langer tot ‘de grote drie’ van de Gouden Eeuw-schilderkunst […]

Lees verder →

 

Johannes Vermeer, De kantwerkster, ca. 1666-68, Musée du Louvre

Een maand geleden maakte het Rijksmuseum bekend dat er al 100.000 kaarten voor ‘Vermeer’ waren verkocht, een paar dagen voor de publieksopening op 10 februari zijn dat er 200.000.  Onder leiding van Rijksmuseum-directeur Taco Dibbits is het gelukt achtentwintig van de zevendertig bewaarde werken van Johannes Vermeer (1632-1675) bijeen te krijgen. Met bruiklenen uit de VS, Japan en Europese landen de grootste solo van de Delftse kunstenaar ooit. Landgenoten die denken zijn werk wel zo’n beetje te kennen door de merchandising van mokken, theedoeken, enzovoorts, moeten in elk […]

Lees verder →

 

Portret van Thérèsia Ansingh, Thérèse Schwartze, ca. 1907-18. Aankoop uit I.Q. van Regteren Altena Fonds/Rijksmuseum Fonds, ter ere van Jane Turner

Sinds het voorjaar van 2021 hangen er schilderijen van vrouwelijke kunstenaars in de Eregalerij van het Rijksmuseum. Rembrandt, Vermeer en vele andere mannen uit de Gouden Eeuw kregen gezelschap van Judith Leyster, Gesina ter Borch en Rachel Ruysch. Dat was voor het eerst. In de vijf prentenkabinetten van het Rijks is de inhaalslag van onderzoek naar vrouwelijke kunstenaars de komende maanden zichtbaar op de expositie ‘Vrouwen op papier’, een selectie van vier eeuwen uit de collectie en recente aankopen. Het […]

Lees verder →

 

Albrecht Dürer, De Rhinoceros, houtsnede, 1515

Neushoorn Clara reisde in 1741 op driejarige leeftijd uit India naar Amsterdam. Douwe Mout van der Meer, kapitein ter zee en virtuoos in pr en marketing, was eigenaar geworden omdat hij brood in haar zag. Aangeprezen met reclameprenten en penningen, toerde hij met Clara op een kar door Europa langs markten, kermissen, carnavalsfeesten en vorstelijke hoven. Tenslotte 3000 kilo zwaar trok ze overal enorm veel bekijks, alleen al de veertien emmers water die ze dagelijks dronk zorgden voor sensatie. Tot haar dood in 1758 in Londen bleef ze de beroemdste neushoorn die tot […]

Lees verder →

 

Memento Mori in de vorm van een lijkkist, toegeschreven aan Chicart Bailly, 1520-1530, expositie Onderkruipsels Rijksmuseum, eigen foto

Jacobus van der Hoeven en Ambrosius Visscher maakten in 1688 van hout, wol, linnen en ijzer een schandhuik. Wie daar nog nooit van gehoord heeft hoeft zich niet te schamen: de gewoonte om prostituees en overspelige vrouwen (nooit mannen!) vastgeketend in een huik door de stad te rijden ter openbare beschimping, is sinds lang in onbruik. Voorzien van zeven slangen, acht hagedissen en achttien padden – symbolen van onkuisheid – reed deze schandhuik door Den Bosch, nu bruikleen uit het Noordbrabants Museum aan […]

Lees verder →

 

Familie Oppenheimer. 1 augustus 1931. Bovenste rij: Franz Moritz Herzberg, Marie-Louise Herzberg-Oppenheimer, Karl Oppenheimer. Onderste rij: Margarethe Oppenheimer, Karl (later Charles Francis) Herzberg, Dr. Franz Oppenheimer, Hans (later John) Peter Herzberg, collectie familie Oppenheimer

De Berlijnse zakenman Franz Oppenheimer (1871-1950), groot verzamelaar met een passie voor Meissen porselein, liet op 1 augustus 1931 een portretfoto maken. Hij werd die dag zestig. In de Eregalerij van het Rijksmuseum kijken Franz, echtgenote Margarethe, zoon, dochter, schoonzoon en kleinkinderen naar de met Meissen gevulde koffer in een vitrine aan de overkant. Uit een inventarislijst is bekend dat de koffer tijdelijk in een […]

Lees verder →

 

Vincent Mentzel, Prinses Juliana leunt op Prinsjesdag uit het raam van het Kabinet van de Koningin aan de Korte Vijverberg 3 in Den Haag om de rijtoer te zien, 17 september 1991

Prinses Juliana is een van de aanwezigen op de expositie van Vincent Mentzel (1945) in het Rijksmuseum. De behoefte aan visueel terugblikken blijkt groot, met 75 foto’s is de tentoonstelling een publieksmagneet. Mentzel ving Juliana’s blik terwijl ze uit het raam van het Kabinet van de Koningin leunde tijdens Prinsjesdag 1991. Zonder een zweem van glitter en glamour, ontheven van de publieke plicht tot zwaaien, biedt deze […]

Lees verder →