Tilman Riemenschneider, Sint-Joris vecht tegen de draak, hout, rond 1490, collectie Skulpturensammlung und Museum für Byzantische Kunst der Staatliche Museen zu Berlin. Foto Mons Culturele Hoofdstad van Europa 2015
*Directeur Laurent Busine van het MAC’s – Musée des Arts Contemporains in Le Grand-Hornu nabij Mons in het diepe zuiden van Wallonië – inventariseerde voor de expositie ‘De man, de draak en de dood. De glorie van Sint-Joris’ met zijn team ongeveer 1500 kunsthistorische verbeeldingen van Sint Joris en zijn gevecht met de draak. En volgens Busine zijn er nog veel meer. De verering van Sint-Joris in de christelijke wereld was wijd verspreid en bood kunstenaars eeuwenlang inspiratie voor schilderijen, beeldhouwwerken, tekeningen en boekillustraties. Busine vroeg hedendaagse kunstenaars (onder wie Giuseppe Penone en David Claerbout) ook op de mythe te reageren, immers ook een tijdloze metafoor voor gevechten die de mens op weg naar zijn lotsbestemming vooral ook met zichzelf moet aangaan. ‘Gewoon’ vermaak biedt Sint-Joris intussen ook nog: in Mons bestrijdt hij de draak jaarlijks op Drievuldigheidszondag, de eerste zondag na Pinksteren. Ook Portugal, Italië en Spanje kennen soortgelijke evenementen.
Impressie van voormalige mijnsite Le Grand-Hornu, ooit een van de grootste steenkool-leveranciers van België en Noord-Frankrijk. Foto Le Grand-Hornu
De locatie van de expositie – op het programma voor het laatste kwartaal van ‘Mons Culturele Hoofdstad van Europa 2015, spectaculair begonnen met ‘Van Gogh in de Borinage’ – is een speciale attractie: het Museum voor Hedendaagse Kunsten (MAC's) is ingericht in de voormalige mijnbouw-site van Le Grand-Hornu. Daterend uit de 19de eeuw is het complex van zo grote waarde dat de UNESCO het op de lijst van werelderfgoed plaatste.
Busine: ‘Aanvankelijke was de draak een samengesteld beest met vleugels, een slangenstaart en klauwen, maar na de kruistochten werd hij voorgesteld als een krokodil. In Palestina hadden de kruisvaarders enorme beesten met muilen vol tanden gezien. Van hun tocht brachten ze krokodillenkoppen mee om aan de mensen hier te bewijzen dat de draak echt bestond. Ik ken er zó twee, een in Mons en een in Karlstein in Tsjechië, en er zijn er beslist nog meer. Iets soortgelijks deed zich voor met Sint-Joris. In de 14de en 15de eeuw zag hij eruit als een soldaat – maliënkolder, kuras, helm – maar eind 15de, begin 16de eeuw werd hij haast een dandy. De kruistochten en de actieve rol van de ridders waren voorbij, de renaissance was aangebroken en het gevecht van Sint-Joris, soms met een pluimhoed op zijn hoofd, kreeg iets luchtigs.’ Op de expositie zijn onder meer bijzondere bruiklenen uit het Uffizi in Florence en het Kunsthistorisches Museum in Wenen verenigd.
Le Grand-Hornu
Opvallend onder de evenementen waarmee het laatste kwartaal van ‘Mons Culturele Hoofdstad van Europa 2015’ wordt gevierd, is de expositie ‘Poëtische Turbulentie’ in het BAM (Musée des Beaux-Arts) in Mons zelf over de tijd die de tragische Franse dichter Paul Verlaine (1844-1896) in België doorbracht. Deels in de gevangenis van Mons omdat hij zijn minnaar Arthur Rimbaud had beschoten. Ook de moeite waard in het BAM: 'Parade Sauvage. (Tegencultuur) rond de sixties ' De titel verwijst naar een gedicht van Rimbaud, thema is het verzet van kunstenaars tegen het burgerlijke conformisme in de jaren zestig.
Mons (Bergen) is vanuit Nederland makkelijk bereikbaar: met de Thalys naar Brussel en daar overstappen, de aansluitende trein doet er 50 minuten over. Bij station Mons gaan de TEC-bussen 7 en 9 naar halte Le Grand-Hornu.
Volgend jaar is de Poolse stad Wroclaw Europese Culturele Hoofdstad.
Voor meer informatie: http://www.mac-s.be, http://www.bam.mons.be en/of http://www.mons2015.be.
Twee keer Sint-Joris en de draak, objecten op de tentoonstelling
