Door Wil Koning
Recent is de uitgebreide website http://www.gerritjandegeuskunstschilder.nl over werk en leven van Gerrit Jan de Geus (1908 -1975) gelanceerd. Een van de Zaanse kunstschilders die worden geportretteerd in het overzichtswerk ‘Kunst zonder rugwind, Zaanse schilderkunst van 1600 - 1950’ (J. Heijen e.a., 1999). Een titel die aangeeft dat het voor kunstenaars niet makkelijk was in een industriestreek te gedijen en te overleven.
Gerrit Jan de Geus groeit op in een dorp in de Langedijk, in de kop van Noord-Holland, waar hij al jong begint te tekenen. De mensen, dorpsgezichten en landschappen in zijn omgeving vormen zijn belangrijkste onderwerpen. Hij komt uit een eenvoudig gezin, maar het lukt zijn moeder hem lessen te laten volgen bij de Vlaams-Bergense schilder Arthur Verbeeck, die deel uitmaakt van de Bergense school..
Later bezoekt Gerrit Jan korte tijd de Rijksacademie in Amsterdam en verkeert daar in kunstenaarskringen, maar hij voelt zich niet echt thuis in het stedelijke milieu. Hij vindt zijn grote liefde, Duif Aafjes, in Krommenie en vestigt zich daar. Ze zullen tot hun dood in Krommenie en Krommeniedijk blijven wonen en werken. Het lukt hen in hun onderhoud te voorzien met de verkoop van het werk van Gerrit Jan. Soms dankzij dorpsgenoten en vrienden die werk kopen om het echtpaar te steunen, later met steun van de BKR. Gerrit Jan exposeert regelmatig, in de Zaanstreek, Haarlem en andere Noord- Hollandse plaatsen.
Gerrit Jan en Duif vormen een bijzonder echtpaar dat in bohemienstijl leeft. Ze bouwen met hulp van vrienden een atelier op een zeer schilderachtige en idyllische plek aan een plas in Krommeniedijk en gaan daar ook wonen. Het atelier wordt een trefpunt voor kunstenaars en voor mensen die worden aangetrokken door het werk van Gerrit Jan en de onconventionele levensstijl van het echtpaar. Gerrit Jan woont er tot zijn dood en ook Duif zal er - tussen de schilderijen en de schilderattributen van Gerrit Jan - tot haar overlijden in 2003 blijven wonen.
Om de aandacht voor het werk van Gerrit Jan levend te houden en het nog in het atelier aanwezige werk veilig te stellen richt Duif een aantal jaren voor haar dood, samen met vrienden, de Stichting Duif en Gerrit Jan de Geus op. De stichting publiceerde de monografie ‘Atelier aan de plas’ (Yvonne Koning en Hester Wandel, 2008) en organiseerde tentoonstellingen maar richt zich sinds kort vooral op de website.
Voor informatie Stichting Duif en Gerrit Jan de Geus: bestuursleden Wil Koning en Erik Schots. Zie voor contactgegevens http://www.gerritjandegeuskunstschilder.nl