Édouard Baldus, Église d' Auvers, Chemin de Fer du Nord 1855, courtesy George Eastman Museum Rochester NY
*Onder voorbehoud verschijnt later dit jaar bij Ideas on Paper ‘After Baldus: Travels in a Wounded Landscape’, een album met vijftig kleurenfoto’s van Theo Baart en Cary Markerink, weergave van hun onderzoek naar de geschiedenis van het gebouwde landschap tussen Boulogne-sur-Mer en Parijs. In Huis Marseille trekken de foto’s van Baart en Markerink in hoog tempo voorbij in een diashow. Die snelheid is geen bezwaar, de titel van het boek (het gelijknamige essay is van cultuurhistoricus Alison Nordström), slaat de spijker op zijn kop: langer kijken zou toch niet vrolijk maken. Industrialisatie, verstedelijking en oorlogen hebben dit landschap op een enkele uitzondering na, inderdaad onherstelbaar verwond.
Theo Baart, Saint-Léonard, c Theo Baart, foto Huis Marseille
Een ‘proefdruk’ van het album van Baart en Markerink mogen we op deze presentatie alvast doorbladeren met handschoenen aan. Niet makkelijk daar de aandacht bij te houden omdat een video tegelijk toont hoe een conservator van het George Eastman Museum in Rochester New York bladzijde na bladzijde omslaat van het prachtige antiquarische album dat hun inspiratiebron was. De Franse fotograaf Édouard Baldus (1813-1889) vulde het album in opdracht van baron James de Rothschild met foto’s van de nieuwe spoorlijn tussen Boulogne-sur-Mer en Parijs. De Rothschild – bankier en financier van de spoorlijn – bestemde de eerste luxueuze versie (het George Eastman Museum bezit een van de 25 albums die later werden gemaakt) voor koningin Victoria. De Britse vorstin reisde tijdens haar staatsbezoek van 1855 via dit vroege voorbeeld van Frans industrieel vernuft naar Parijs.
Édouard Baldus, Gare de Longueau, Chemin de Fe du Nord, 1855, courtesy George Eastman Museum Rochester
De foto’s van Baart en Markerink – bekend van eerdere fotoprojecten in door mensen en machines gevormde cultuurlandschappen – zijn geen een-op-een vertalingen van het werk van Baldus, benadrukt Huis Marseille, ‘maar registreren op vergelijkbare wijze de status-quo van het cultuurlandschap langs hetzelfde traject in de 21ste eeuw’. De verontrusting knaagt: kan dat wel anno 2016, toch domweg gelukkig in Saint-Denis?
De presentatie After Baldus: Travels in a Wounded Landscape van Theo Baart en Cary Markerink in Huis Marseille (Keizersgracht, Amsterdam) duurt tot en met 5 maart. Voor meer informatie: http://www.huismarseille.nl
Cary Markerink, Boulogne-sur-Mer, c Cary Markerink, foto Huis Marseille
